Το σημερινό άρθρο είναι αφιερωμένο σε έναν διαφορετικό τρόπο κατανόησης & απομνημόνευσης της δομής {φόρμα} των τραγουδιών .

Σε παλιότερα μου άρθρα σας έχω εξηγήσει τους λόγους που ο σύγχρονος drummer πρέπει να μπορεί να κατανοήσει τι γράφει μια παρτιτούρα .

 Σε αυτό το άρθρο θα σας δείξω το «next step». Θα σας δώσω επίσης, τρόπους ανάπτυξης αυτής της δεξιότητας.

Αν και αυτός ο τρόπος είναι λίγο πιο δύσκολος, θεωρώ πιο σημαντικό και να μπορούμε να σκεφτόμαστε πάνω σε φόρμες από το να έχουμε κολλημένο το μάτι μας πάνω σε ένα χαρτί διαβάζοντας μέτρα. Mακροπρόθεσμα, σαν διεργασία, θα κάνει τα πράγματα πολύ πιο εύκολα όμως.

Ας ξεκινήσουμε με το τι λέμε φόρμα:

Κάθε τραγούδι αποτελείται από ένα σύνολο μέτρων χωρισμένα σε θέματα. Κάθε θέμα της φόρμας αποτελείται από μια ομάδα μέτρων.

Σε τραγούδια με στίχους, έχουμε δώσει ονομασίες στα θέματα για να μπορούμε να φτιάξουμε έναν οδηγό με τον ίδιο τρόπο που έχουμε δώσει ονομασίες σε τοποθεσίες/οδούς για να μπορούμε να φτιάξουμε ένα χάρτη .

Αυτά τα θέματα τα ονομάζουμε εισαγωγή, κουπλέ, ρεφρέν, γέφυρα, σόλο κ.λ.π  {Intro , verse, chorus, bridge και solo στα αγγλικά}.

Στα τραγούδια χωρίς στίχο, τα θέματα της φόρμας, εκφράζονται με αγγλικά γράμματα π.χ  A-B-C κλπ.

Αν και τα θέματα αυτά  είναι πάνω-κάτω κοινά σε όλα τα τραγούδια, ο τρόπος τοποθέτησης τους μέσα στη δομή του τραγουδιού είναι πάντα διαφορετικός. Τα μέτρα που αποτελούν το κάθε θέμα, επίσης είναι πάντα διαφορετικά.

Όταν ξεκινάμε να παίξουμε τα πρώτα τραγούδια στην εκπαίδευση μας σαν drummers, συνήθως βλέπουμε στη παρτιτούρα ένα σύνολο μέτρων που πρέπει να εκπαιδεύσουμε το μάτι μας να παρακολουθεί «κουτάκι – κουτάκι».

Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να παρακολουθήσουμε 100% ένα κομμάτι και να παρατηρήσουμε απίστευτες λεπτομέρειες από το αρχικό παίξιμο του drummer.

Αναμφίβολα, είναι μια δεξιότητα που πρέπει να μάθουμε όλοι μας.

 Το πραγματικό drumming όμως για μένα, το «art» αν θέλετε,  ξεκινάει πέρα από την παρτιτούρα. Όταν το κομμάτι έχει δηλαδή «μπει μέσα μας» σαν δομή και όχι σαν μέτρα, με τον ίδιο τρόπο που η απόλαυση της θέας ενός ταξιδιού γίνεται εφικτή, όταν πια δεν χρειαζόμαστε τον χάρτη .

Έχει με λίγα λόγια «χωνευτεί» στο υποσυνείδητο μας η φόρμα του τραγουδιού αλλά και το feel του κομματιού.

Πώς θα γίνει αυτό πιο εύκολα και γιατί το θεωρώ το επόμενο βήμα στην εξέλιξη μας:  

Προσωπικά {στο δικό μου level}, όταν μελετάω ένα κομμάτι σε παρτιτούρα, δεν δίνω ιδιαίτερη πλέον σημασία στις λεπτομέρειες του παιξίματος του drummer.  

Σαν πληροφορία με ενδιαφέρει μόνο το beat  {γιατί πάνω σε αυτό συνήθως «πατάει» το μπάσο} , τι σημαντικό  συμβαίνει μέσα στο κομμάτι από τους άλλους μουσικούς που πρέπει να τονίσω {Kicks}, και πόσα μέτρα απαρτίζουν το κάθε θέμα.

 Αυτός ο τρόπος διευκολύνει πάρα πολύ τα πράγματα στο μυαλό μου. Λιγότερες λεπτομέρειες να απομνημονεύσω – περισσότερη υπολογιστική ισχύ στον εγκέφαλο μου ελεύθερη, για να αφιερώσω στη φόρμα , το groove αλλά και το feel μου.

Τα μέτρα που απαρτίζουν το κάθε θέμα, στο 99% της μουσικής που έχουμε σε παρτιτούρα πάνω σε rock – funk – blues – metal μουσικές, συνήθως βασίζονται σε πολλαπλάσια του τέσσερα. {4 – 8 – 12 – 16 κλπ}.

Ας δοκιμάσουμε να γράψουμε μια υποθετική φόρμα ενός τραγουδιού με έναν άλλο τρόπο.

Ιntro = 8bars, Verse = 16b , Chorus = 8b, Intro2 = 4b , Verse2= 8b, Chorus2 = 16b , bridge = 8b, Chorus 3 = 2 x 16b , Outro = 8b & fine.

Όπως βλέπετε, μέσα σε μόλις 2 γραμμές έγραψα την παρτιτούρα ενός τραγουδιού. Αυτή η παρτιτούρα στην Ελλάδα ονομάζεται “οδηγός”.

Θεωρώ ότι αυτός ο τρόπος είναι για πιο προχωρημένους μαθητές που έχουν μια σχετική πείρα διαβάζοντας παρτιτούρες.

Αυτός ο τρόπος όμως, θα σας διδάξει πως να βγείτε από το μικρόκοσμο της παρτιτούρας. Θα απελευθερώσει χώρο στην υπολογιστική σας ισχύ για  να μπορείτε να ακούτε περισσότερο την μουσική από ότι την διαβάζετε.

Πλέον δεν παρακολουθούμε το τέταρτο και τις υποδιαιρέσεις του, αλλά ρίχνουμε όλο το βάρος της προσήλωσης μας στο να μην χάσουμε τα μέτρα που απαρτίζουν το κάθε θέμα της φόρμας.

Όσον αφορά λεπτομέρειες, σε μια παρένθεση θα έβαζα το βασικό ρυθμό του τραγουδιού και κάποιο σχήμα/kicks/tutti που ίσως έπρεπε να τονίσω.

Ένας εύκολος τρόπος εξάσκησης αυτού του τρόπου είναι ο εξής.

Ξεκινήστε απλά. Φτιάξτε μια απλή φόρμα σε μια κόλλα χαρτί πχ.

Intro x 8 / Verse x 16 / Chorus x 8 /

Ρυθμίστε το μετρονόμο σας σε μια εύκολη medium ταχύτητα και αποφασίστε τι ρυθμό θα παίξετε πάνω στη φόρμα. Δεν θέλουμε κάτι δύσκολο. Το πιο απλό beat.

Προσπαθήστε να συγκεντρωθείτε στο να κρατήσετε τα μέτρα των θεμάτων μετρώντας {φωναχτά} από ένα έως οκτώ για την εισαγωγή , ένα έως δεκάξι για το κουπλέ και ένα έως οκτώ πάλι για το ρεφρέν.

Μπορείτε να κάνετε μικρά fills στο τέλος του 1^ου τετραμέτρου του intro , στο τέλος των 3^ων τετραμέτρων του Verse και στο τέλος του 1^ου τετραμέτρου του Chorus.

Μπορείτε επίσης να κάνετε κάτι πιο έντονο σε γύρισμα {break} στο τέλος του 2^ου τετραμέτρου του intro, στο τέλος του 4^ου τετραμέτρου του verse και στο τέλος του 2^ου τετραμέτρου του chorus.

H επόμενη κίνηση είναι, να πετάξετε το χαρτάκι που έχετε στο αναλόγιο σας με την γραμμένη φόρμα, και να προσπαθήσετε να κάνετε ακριβώς το ίδιο αλλά απέξω αυτή τη φορά.

Μια άσκηση που επίσης έκανα όταν μάθαινα αυτή την τεχνική, ήταν να ακούω ένα τραγούδι και να προσπαθώ να κρατήσω τα μέτρα των θεμάτων αλλά και να απομνημονεύσω την δομή-ενορχήστρωση στο νου μου όση ώρα «έτρεχε» το κομμάτι στα αυτιά μου. Χωρίς χαρτί.

Με βοήθησε πάρα πολύ στην αντίληψη της μουσικής ειδικά μέσα στο studio, όταν έπρεπε να βγουν κομμάτια real time στην πρόβα, που κανένας μας δεν είχε ξανακούσει.

Ενσωματώστε τέτοιου είδους ασκήσεις στη μελέτη σας και σιγά –σιγά ανεβάστε τον πήχη γράφοντας {και απομνημονεύοντας} πιο δύσκολες και πολύπλοκες φόρμες.

Πολύ σύντομα, ο εγκέφαλος σας θα μάθει να δουλεύει με αυτόν τον τρόπο και θα αλλάξει εντελώς τον τρόπο που ακούτε αλλά και παίζετε μουσική.

Β. Μουλακάκης.