Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθώ λίγο με το δύσκολο θέμα του αυτοσχεδιασμού πίσω από τα drums. Θα προσπαθήσω επίσης να αναλύσω τις σκέψεις μου στο πως στήνουμε τον αυτοσχεδιασμό και τους λόγους που θεωρώ ότι κάθε drummer πρέπει να αφιερώνει ένα κομμάτι της μελέτης τους καθημερινά πάνω σε αυτόν.
Τι είναι ο αυτοσχεδιασμός
Kαταρχήν, ας δούμε τι δίνει το λεξικό πίσω από την λέξη αυτοσχεδιασμός.
Αυτοσχεδιασμός: είναι η δεξιότητα του να κάνουμε ή να φτιάχνουμε κάτι χωρίς να το έχουμε προσχεδιάσει, χρησιμοποιώντας ότι υπάρχει γύρω μας. Στις τέχνες αυτοσχεδιασμό λέμε την αυθόρμητη ερμηνεία χωρίς συγκεκριμένο προσχεδιασμό ή προετοιμασία.
Χμμ.. Αυτό είναι ..αλλά δεν συμφωνώ απόλυτα με την συγκεκριμένη ανάλυση..ίσως γιατί πιστεύω ότι μπορεί ο αυτοσχεδιασμός να πηγάζει μια δεδομένη στιγμή χωρίς προετοιμασία κ προσχεδιασμό αλλά απαιτούνται χρόνια προετοιμασίας από το μουσικό για να φτάσει στον {ουσιαστικό}αυτοσχεδιασμό. Επίσης πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει προσχεδιασμός στον αυτοσχεδιασμό. {θα εξηγήσω παρακάτω}
Μπορεί σαν ερμηνεία να είναι μια αυθόρμητη διεργασία για τον μουσικό την ώρα που συμβαίνει, αλλά θέλει πραγματικά πολύ δουλειά – πολλά χρόνια εμπειρίας , για να έχει ενδιαφέρον ο αυτοσχεδιασμός του ούτως ώστε να μπορεί να κρατήσει το ενδιαφέρον του ακροατή.
Για μένα ο αυτοσχεδιασμός στην τέχνη είναι ο τελικός προορισμός – απαιτεί level και είναι το υψηλότερο στάδιο τεχνικής που μπορεί να φτάσει το όργανο του κάθε μουσικός. Δεν έχει καμιά σχέση με το.. βρήκα 2 ξύλα κ αποφάσισα να φτιάξω{αυτοσχεδιάσω} μια σφεντόνα.
Είναι πραγματικά δύσκολο.. αλλά όπως όλα τα άλλα ..μαθαίνεται.
1 .Γιατί τον χρειαζόμαστε.
Υπάρχουν 2 κατηγορίες μουσικών.
Οι εκτελεστές..αυτοί δηλαδή που θα τους δώσεις μια παρτιτούρα κ θα αποδώσουν τέλεια αυτό που βλέπουν στο χαρτί. Συνήθως οι εκτελεστές δεν έχουν ιδέα από αυτοσχεδιασμό γιατί απλά δεν τον χρειάζονται..Ότι νότα θα χρειαστεί να παίξουν σε όλη τους την καριέρα..θα είναι γραμμένη. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι μουσικοί που ασχολούνται κυρίως με την κλασσική μουσική.
Και υπάρχουν κ οι αυτοσχεδιαστές. Αυτοί μπορεί να διαβάζουν εξίσου καλά ή και όχι μουσική.. αλλά έχουν εξελίξει την ικανότητα να μπορούν να καταλάβουν ποιος ρυθμός «κουμπώνει» καλύτερα σε μια σύνθεση , να αυτοσχεδιάσουν πάνω στην φόρμα, πάνω σε μια σειρά ακόρντων ή πάνω σε ένα τέμπο.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν περισσότερο όλοι όσοι ασχολούνται με μοντέρνα στυλ μουσικής και μοντέρνα όργανα.
Αν κ έχω δει μουσικό κλασσικής μουσική να τον ιντριγκάρει ο αυτοσχεδιασμός..ποτέ δεν έχω δει μουσικό της Jazz να τον ιντριγκάρει η κλασσική μουσική και η φιλοσοφία της.{Η απόδοση της μουσικής όπως ακριβώς γράφτηκε στο χαρτί πριν από 100 -200 –300 χρόνια.}
Τα drums φυσικά ..ανήκουν στα μοντέρνα όργανα.
Θεωρούμαστε αυτοσχεδιαστές, και η αλήθεια είναι για κάθε μία φορά που κάποιος θα μας δώσει μια παρτιτούρα του τι ακριβώς θέλει από τα drums..οι υπόλοιπες 99 ..…δεν θα μας δώσουν απολύτως τίποτα.
Μαθαίνουμε να καταλαβαίνουμε τι μας ζητάει ο συνθέτης ή ο μαέστρος της μπάντας χωρίς να υπάρχει ούτε μια νότα σε χαρτί , ακούγοντας τη σύνθεση και συζητώντας μαζί του.
Εκπαιδευόμαστε να μπορούμε να αποστηθίσουμε γρήγορα μελωδίες, σειρές από ακόρντα ή φόρμες με πολλά μέτρα και δύσκολα time signatures και μπορούμε να αισθανόμαστε γρήγορα – άνετα σε κάθε μουσικό περιβάλλον {groove}.
Σε μια κατάσταση που δεν υπάρχει ίχνος μουσικής σε χαρτί κ ο drummer δεν έχει δουλέψει τον αυτοσχεδιασμό του, το αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό στην πρόβα..εξίσου καταστροφικό με έναν μουσικό κλασσικής μουσικής που δεν έχει Prima vista ή δεν ξέρει να διαβάσει καλά σε μια audition ορχήστρας κλασσικής μουσικής.
2. Ποτέ πρέπει να ξεκινήσει ο αυτοσχεδιασμός
Θεωρώ ότι ο αυτοσχεδιασμός – οι βάσεις του, πρέπει να ξεκινήσουν από τα πρώτα κιόλας βήματα του μαθητή.
Με το που μάθει ο μαθητής τα ολόκληρα ,τα ήμισυ κ τα τέταρτα πάνω σε ένα μετρονόμο..με κλειστό το βιβλίο – του ζητάμε να προσπαθήσει να αυτοσχεδιάσει αυτές τις τρείς αξίες πάνω σε ένα τέμπο κ πάνω στα 4/4.
Στο επόμενο μάθημα το ίδιο προσθέτοντας τα 8α κ.ο.κ.
Μέχρι ο μαθητής να καταλάβει ότι αυτή η διεργασία πρέπει να γίνει μέρος της μελέτης του.
Μόλις αρχίσουν οι πρώτες τεχνικές προσπαθούμε να τον κάνουμε να μπλέξει αυτή που μας έπαιξε σήμερα με μια παλιότερη. Αρχικά στην ίδια αξία , σιγά – σιγά θα ξεκινήσει ο αυτοσχεδιασμός ανάμεσα σε τεχνικές.
3.Τα εφόδια του αυτοσχεδιασμού – μάθε τους ήχους σου.
Πριν καν αρχίσουμε να σκεφτόμαστε για αξίες , θεωρώ σημαντικό να ακούσουμε όλους τους ήχους που μπορεί να παράγει αυτό το όργανο – ακόμα κ αυτούς που θεωρούμε ασήμαντους.
Έχω δει τον Βuddy rich να ενσωματώνει τις βάσεις των πιατινιών του μέσα στα σόλο του..να χτυπάει το σκαμνί του, τα πιατίνια από κάτω , τα στεφάνια αλλά και τις μπακέτες μεταξύ τους.
Ότι βγάζει ήχο μπορεί να χρησιμοποιηθεί, αλλά εμείς σαν drummers..έχουμε κάνει τον κόπο να ανακαλύψουμε όλους αυτούς τους ήχους?
Αν οι αξίες κ οι τεχνικές είναι η πλατφόρμα που θα πατήσει ο αυτοσχεδιασμός – οι ήχοι που μπορεί να παράγει το όργανο είναι τα εργαλεία. Μάθετε τους.
3β. Μάθε τις αξίες και τις παύσεις.
Από την στιγμή που έχουμε κατακτήσει τους ήχους, η επόμενη κίνηση είναι σιγά -σιγά να κατακτήσουμε τις αξίες και τις παύσεις. Όσο εύκολη ή δύσκολη είναι η αξία πρέπει να γίνει «κτήμα μας», να φτάσει δηλαδή στο υποσυνείδητο – να μην χρειάζεται σκέψη για να βγει στα χέρια μας.
Μην ξεχνάμε επίσης ότι οι παύσεις είναι κομμάτι της μουσικής – εξίσου σημαντικό με τις αξίες κ όχι υποδεέστερο.
3γ. Συνδυασμός αξιών.
Το νόημα όσον αφορά τις αξίες δεν είναι να μπορούμε να παίξουμε κάθε αξία ξεχωριστά αλλά να μπορούμε να ενώσουμε διαφορετικές αξίες μεταξύ τους , αβίαστα με τρόπο που να θυμίζει μουσική . Αυτό θέλει πραγματικά πολύ δουλειά.
Αφιερώστε χρόνο ενώνοντας αρχικά αξίες κοντινές μεταξύ τους π.χ 3ηχα 8ων με 16α κ μετά προσπαθήστε με αξίες που απέχουν μεταξύ τους στο δέντρο των αξιών. π.χ 16α με 9ηχα κ.λ.π.
Εννοείται ότι αυτή η δουλειά πρέπει να γίνει με μετρονόμο. Θέλουμε αυτές οι ενώσεις να είναι τέλειες ..όχι σχετικές κ κατά προσέγγιση.
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί επίσης στις μονές αξίες πχ 5ηχα , 7ηχα, 9ηχα. Ενδιαφέρον έχει επίσης να προσπαθούμε να σκεφτούμε πως θα βγει ένα 10ηχο ή ένα 13ηχο κ πως αυτό θα ενσωματωθεί μέσα στην παλέτα μας.
3δ. Συνδυασμός ήχων κ αξιών.
Νομίζω ότι λογικό είναι αφού έχουμε κατακτήσει τους ήχους κ τις αξίες , αυτά τα δύο να προσπαθήσουμε να τα κάνουμε ..ένα.
Προσωπικά προτιμώ έναν drummer να παίζει τις βάσεις των πιατινιών του ή να χτυπάει τα στεφάνια των τυμπάνων , παρά ένα αυτοσχεδιαστικό σόλο που όμως παραμένει στο ταμπούρο . Ανοίξτε το παίξιμο σας σε όλο το σετ, συνδυάστε όσο δυνατόν περισσότερες αξίες με όσο το δυνατόν περισσότερους ήχους.
4.Κατανόηση του τέμπο αλλά και του time signature .
Όπως προανέφερα πριν στο 3γ, ο συνδυασμός των αξιών πρέπει να γίνει πάνω σε ένα μετρονόμο – αλλιώς όλη αυτή η δουλειά θα είναι σχετική και κατά συνέπεια βρώμικη. Θέλουμε κάθε αξία όταν «κουμπώνει» με την επόμενη να είναι τέλεια..γιατί απλά μπορούμε να το κάνουμε να είναι.
Δουλέψτε με μετρονόμο λοιπόν κ σε διαφορετικές ταχύτητες. Το να παίζουμε συνέχεια στο 50 bpm είναι τόσο βαρετό όσο το να παίζουμε συνέχεια στο ταμπούρο. Πέντε κλικ κάτω ή 5 κλικ πάνω, είναι ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον , και αυτό είναι κάτι που πρέπει να το διαπιστώσουμε . Μην αφήνετε τον μετρονόμο στατικό σε ένα συγκεκριμένο τέμπο.
Δοκιμάστε διαφορετικές ταχύτητες στον μετρονόμο σας – είναι ο μόνος τρόπος να ανακαλύψετε {ανάλογα την ταχύτητα} τι σας «παίρνει» να «περάσετε» στον αυτοσχεδιασμό σας.
5. Εισαγωγή τεχνικών
Η γνώση των αξιών χωρίς γνώση του πως θα τις χειριστούμε {τεχνικές} ,καθιστά τις αξίες μονοδιάστατες. Αφιερώστε χρόνο στο να εμπλουτίσετε το λεξιλόγιο σας με όσο το δυνατόν περισσότερες τεχνικές πίσω από τις αξίες. Θα δώσει πραγματικό ενδιαφέρον στον αυτοσχεδιασμό σας.
Ένα απλό παράδειγμα που θα σας βοηθήσει νομίζω να καταλάβετε τι εννοώ είναι..π.χ τα 16α..μπορούμε να τα παίξουμε σαν μονά {single strokes} σαν διπλά , σαν paradiddle , ανοιγμένα στα τομς ή στα crash.
Συνέχεια 16α παίζουμε ..αλλά κάθε διαφορετικός τρόπος χειρισμού της αξίας δεν έχει καμιά σχέση ηχητικά με το προηγούμενο {τα μονά με τα διπλά κ.ο.κ} .
Αυτό κάνουν ουσιαστικά οι διαφορετικές τεχνικές μέσα στην ίδια αξία.. Αλλάζουν τον ήχο της .
6.Μην ξεχνάς τις δυναμικές
Οι δυναμικές είναι ο παραμελημένος γιος στην οικογένεια της μουσικής.
Πολλοί λένε ότι η μουσική απαρτίζεται από τις νότες , τις αξίες κ τις παύσεις..
Μουσική χωρίς τις δυναμικές είναι σαν τοστ χωρίς βούτυρο. Απλά δεν είναι τόσο νόστιμο.
Επενδύστε χρόνο στο να μάθετε να παίζετε σε όλο το εύρος του δυναμικού πεδίου. Θα κάνει τον αυτοσχεδιασμό σας πραγματικά ..πικάντικο.
7. Rudiments
Αν οι αξίες είναι η αλφαβήτα του drummer, τα rudiments είναι η γραμματική που θα πατήσει όλη η φρασεολογία {Phrasing} του.
Aυτό όμως που πολλοί drummer δεν κάνουν είναι να αφιερώσουν χρόνο σε όλα αυτά τα rudiments στο να ανοιχτούν σε όλο το σετ, κάνοντας το παίξιμο του drummer «ταμπουρίστικο». Μάθετε τα rudiments κ μετά ανοίξτε τα σε όλο το σετ με όσο το δυνατόν περισσότερους τρόπους.
8.Groopings & polyrhythms.
Groupings έχουμε όταν εφαρμόζουμε ένα ρυθμικό μοτίβο σε διαφορετικού επιπέδου αξίες. {Πχ η ομαδοποίηση τριών αξιών {τριήχο} πάνω στα τέσσερα 16α , θα μας δώσει 5 τριάδες κ ένα 16ο σε ένα μέτρο 4/4ων} . {3+3 +3 +3+3+1= 16}
Πολυρυθμία έχουμε όταν δύο η περισσότεροι ρυθμοί «τρέχουν» μέσα στο ίδιο μέτρο . {πχ αν το δεξί μας χέρι παίζει 4α κ το αριστερό παίξει τρίηχα ημίσεως..αυτό που συμβαίνει είναι μια πολυρυθμία 3 στα 4. Χωρίζουμε δηλαδή τους 4 χρόνους σε 3 ίσα μέρη.}
Οι πολυρυθμίες και τα groupings είναι μερικά ακόμα από τα κόλπα που μπορούν να δώσουν εξαιρετικό ενδιαφέρον στον αυτοσχεδιασμό του drummer.
Και τα δύο θεωρώ ότι είναι αρκετά δύσκολα κ προχωρημένου επιπέδου τεχνικές και θα κάνουν τον αυτοσχεδιασμό σας να ακούγεται πολύπλοκος χωρίς απαραίτητα να είναι. Πολύ συχνά βλέπουμε οι οι πραγματικά απλές ιδέες είναι αυτές που δίνουν το περισσότερο ενδιαφέρον στο παίξιμο του drummer.
9. Clave και ostinatos.
Τα clave είναι συγκεκριμένα ρυθμικά μοτίβα {παλμοί} από συγκεκριμένες γεωγραφικές ζώνες. Σε αυτές τις περιοχές τα clave είναι τόσο διαδεδομένα που η ύπαρξη τους υπερβαίνει την σημασία του τετάρτου {1 χρόνος} στην ουσία της μουσικής. {πχ στην Κούβα σε ένα τραγούδι που βασίζεται στο 3-2 son clave δεν θα ακούσεις τους ακροατές να χτυπάνε παλαμάκια στα τέταρτα αλλά στο clave. Σε αυτές τις μουσικές το clave είναι η βάση..όχι τα τέταρτα.
Aν κ τα clave είναι συγκεκριμένα, αν τα πάρουμε σαν ιδέα και όχι σαν κάτι μοναδικό με ονομασία προέλευσης, θεωρώ ότι μπορούμε να κάνουμε απίστευτα πράγματα πάνω σε αυτά.
Το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να εφεύρουμε ένα απλό ρυθμικό μοτίβο και να το παίξουμε μερικές φορές μέχρι το αυτί του ακροατή να το αποστηθίσει. Από εκεί κ πέρα μπορούμε να στήσουμε ένα ολόκληρο σόλο/ αυτοσχεδιασμό πάνω σε αυτή τη βάση.
Το ενδιαφέρον με τα clave είναι ότι επιτρέπουν στον ακροατή να «συμμετέχει» στην δημιουργία του αυτοσχεδιασμού του μουσικού στήνοντας ένα διαδραστικό παιχνίδι ανάμεσα στους δύο.
Τα οστινάτος είναι ρυθμικές βάσεις που εκπαιδευόμαστε να κρατάμε σταθερά με κάποια από τα μέλη μας{αυτοματισμοί} π.χ τα δύο πόδια, σε σημείο που μπορούμε να αυτοσχεδιάσουμε πάνω από αυτές. Ωραίο τρικ που περνάει πολύ ωραία στον ακροατή μιας και είναι εντυπωσιακό τόσο ηχητικά όσο κ οπτικά {να βλέπεις έναν drummer να είναι χωρισμένος στην μέση – με τα πόδια να παίζει ένα οστινάτο κ με τα χέρια να αυτοσχεδιάζει.} Μην ξεχνάμε ότι η έννοια της performance δεν αφορά μόνο την ακοή σε μια συναυλία αλλά κ την όραση.
10..προετοίμασε στο μυαλό σου τι θα παίξεις ..πριν αρχίσεις να παίζεις.
Ας υποθέσουμε ότι έχουμε κατακτήσει όλα τα προηγούμενα που αναφέρω σε αυτό το άρθρο. Μπορεί ο αυτοσχεδιασμός να είναι ένα «παιχνίδι» μέσα σε όλους αυτούς τους παράγοντες αλλά αυτό, σε καμία περίπτωση δεν μας αφαιρεί το δικαίωμα της προετοιμασίας από το σπίτι.
Ναι θα αυτοσχεδιάσω ..αλλά θα κατευθύνω το αυτί του ακροατή όπου κ όπως θέλω εγώ – θα χρησιμοποιήσω ένα συγκεκριμένο tempo και θα περάσω συγκεκριμένες αξίες κ τεχνικές. Θα παίξω επίσης ένα συγκεκριμένο clave ή οστινάτο για να κρατήσω αμείωτο το ενδιαφέρον του ακροατή καθ’ ολη τη διάρκεια του αυτοσχεδιασμού μου και έχω το δικαίωμα όλο αυτό, να το προετοιμάσω εν μέρει ή συνολικά σαν ιδέα …εκ των προτέρων.
11. παίξε πέρα από την τεχνική.
Ο τελικός προορισμός όταν όλα τα παραπάνω έχουν κατακτηθεί .
Όσα έγραψα ως τώρα αφορούν την τεχνική του πώς να στήσεις έναν «καλό» αυτοσχεδιασμό. Όλα τα παραπάνω ..είναι τα κόλπα.
Ας δούμε τι χρειαζόμαστε για να κάνουμε έναν.. εξαιρετικό αυτοσχεδιασμό.
Η πραγματική ουσία – η πραγματική τέχνη πίσω από έναν εξαιρετικό αυτοσχεδιασμό ξεκινάει από την στιγμή που ο αυτοσχεδιασμός δεν είναι μια απλή επίδειξη ικανοτήτων αλλά η διήγηση μιας μοναδικής ιστορίας που συμβαίνει την δεδομένη στιγμή πάνω στο πάλκο.
Οι εξαιρετικοί αυτοσχεδιαστές δεν παίζουν για να εντυπωσιάσουν τους μουσικούς..παίζουν για να αγγίξουν όλο τον κόσμο. Ακόμα και αυτούς που δεν καταλαβαίνουν μουσική.
Αφηγούνται ουσιαστικά μια ιστορία με αρχή – μέση κ τέλος με μοναδικά εφόδια 5 τύμπανα -3 πιατίνια κ ένα ζευγάρι μπακέτες.
Αυτό κ αν είναι δύσκολο..απαιτεί χρόνια εμπειρίας πάνω στον αυτοσχεδιασμό , την απόλυτη κατάκτηση όλων των παραπάνω και άπειρες δοκιμές κ λάθη μπροστά σε κοινό για να φτάσουμε το επίπεδο ενός εξαιρετικού αυτοσχεδιαστή
12 …μια άσκηση .
Μια άσκηση που χρησιμοποιώ ακόμα κ σήμερα είναι να βάζω το μετρονόμο σε ένα τυχαίο τέμπο και time signature και απλά να παίζω από πάνω ότι βγει στα χέρια μου, προσπαθώντας να μην χάσω το ρυθμό του μετρονόμου . Είναι μια άσκηση που με κρατάει σε φόρμα και είναι fun. Δοκιμάστε τη.
Eξαιρετικοί αυτοσχεδιαστές που πρέπει να ακούσετε.
…Φυσικά ο απόλυτος Master ήταν – είναι κ θα είναι ο Buddy Rich.. 
Μετά θα έλεγα ότι τρομερή εντύπωση μου κάνει ο Vinnie Colaiuta, o Weckl ,
ο Gadd , o Αri Hoenig , ο Mark Guilianna και ο Nate smith από τους νεότερους , Jeff Hamilton , Papa Jo jones ,Elvin Jones , Brian blade , o Ralph Peterson , Joe Morello , Tony Williams, Peter Erskine , Simon Philips κ αρκετοί άλλοι .
Leave a Comment